مقاله در مورد بررسی رابطة بین تورم و بازده واقعی سهام با word دارای 11 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد بررسی رابطة بین تورم و بازده واقعی سهام با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد بررسی رابطة بین تورم و بازده واقعی سهام با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد بررسی رابطة بین تورم و بازده واقعی سهام با word :

بررسی رابطه بین تورم و بازده واقعی سهام

موضوع : بررسی رابطه بین تورم و بازده واقعی سهام ( شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ) عوامل موجود در انتخاب موضوع :
1) موضوع تحقیق یک عبارت است که در این جا بررسی رابطه بین تورم و بازده واقعی سهام :
2) این موضوع از لحاظ زمانی محدود نیست در واقع از لحاظ مکان محدودیت شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران قید شده است ولی هیچ بازه زمانی برای انجام تحقیق تعیین نشده است و یا حداقل در موضوع تحقیق بیان نشده است.

3) این تحقیق در زمینه مدیریت مالی انجام گرفته است .
4) در این موضوع لغت « بین » قابل حذف است چون هر رابطه ای بین دو یا چند موضوع است .
بررسی پایان نامه ازلحاظ ظاهری :
بعد ازصفحات مربوط به تقدیر و سپاسگذاری فهرست آمده است . در فهرست مطالب ابتدا صفحات مربوطه به پیشگفتار و چکیده مشاهده می شود که با حروف الف و ب صفحات آن مشخص شده است ولی در داخل خود متن و پایان نامه این « الف»و «ب» وجود ندارند . در ضمن صفحه مربوط به

پیشگفتار باید قبل از فهرست مطالب بیاید . پایان نامه در 5 فصل تدوین شده است که هر فصل با مقدمه ای ازفصل آغاز می گردد و سپس باقی مطالب درج می شود ، فصول با استفاده از کاغذی که نام هر یک بر آنها قید شده است از یکدیگر جدا شده اند که این نکته قوتی در این پایان نامه است .
در فصل اول کلیات تحقیق شامل تشریح و بیان موضوع ، هدف تحقیق ، اهمیت موضوع تحقیق فرضیه های تحقیق ، قلمرو تحقیق و مشکلات و محدودیتهای تحقیق به همراه تعاریف واژه ها بیان شده ست .
به این ترتیب به نظر می رسد که محقق می بایست بخش مربوط به قلمرو تحقیق را در تشریح و بیان موضوع و یا بعد از هدف تحقیق می آورد نه به عنوان بخشی جدا و بعد از فرضیه های تحقیق ، زیرا ابتدا لازم است محدودیتهای موضوع تحقیق را بیان کرد و سپس به بیان فرضیه های تحقیق پرداخت .
سایر بخشها به درستی در فصل اول گنجانده شده اند .
در فصل دوم ، محقق به بیان پیشینه تحقیق در قالب مروری بر ادبیات موضوع پرداخته است که کاملاً درست و بجاست .
فصل سوم : الگوها و رش تحقیق را بیان نموده است .
در فصل چهارم ، بر آورد الگوها و تحلیل یافته ها قرار گرفته است و محقق به بررسی فرضیات خود پرداخته است و هر یک از فرضیات را با توجه به یافته های خود بررسی نموده است .
و در نهایت در فصل پنجم خلاصه ، نتیجه گیری و پیشنهادات بیان شده است و سپس پیوستها ، منابع و مأخذ .

در قسمت پیشگفتار محقق باید کل گزارش را در یک نگاه مورد بررسی قرار دهد ، در این بخش چکیده ای از کاربه همراه خلاصه ای از هر فصل بیان می گردد ، که در رابطه با پژوهش حاضر ، محقق به بیان اهمیت موضوع پرداخته است و دوباره تقدیرات و تشکراتی را در این بخش به عمل آورده است . با بیان مستنداتی وضعیت فعلی حاکم بر مکان و زمان پژوهش را مورد ارزیابی قرار داده است .
فصل اول ( کلیات – طرح تحقیق )
نقطه قوت در شروع این فصل وکلیه فصول بعدی ، وجود مقدمه است ک ل فصل را به طور خلاصه معرفی می نماید .

بیان موضوع ( بیان مسئله تحقیق ) :
این بخش با مقدمه ای آغاز می گردد که به معرفی موضوع تحقیق می پردازد و در ضمن تا حدودی اهمیت موضوع را نیز مشخص می سازد . اهمیت موضوع از دو دید سرمایه گذار و شرکتهایسهامی مورد بررسی قرار گرفته است که خود نقطه قوتی در رابطه با بیان مسئله است .
محقق با اشاره مختصری به پیشینه تحقیق ، نظریات و تئوریای متفاوتی را که در رابطه با مسئله

تحقیق عنوان شده است با دیدی انتقادی مورد بررسی قرار داده است و به این ترتیب تا حدودی در بخش بعدی و موضوع مسئله بیان شده است که البته دوباره محدودیت زمانی در رابطه با موضوع مسئله مد نظر قرار گرفته است . چگونگی حل مسئله تحقیق با بیان متغیرها نیز بیان شده است . کلیه نکات ذکر شده ، مواردی است که باید دربیان مسئله به چشم بخورد ولی با این حال جای بسیاری از موارد دیگرخالی است ، با وجودیکه محقق نظریات مختلف را در رابط با موضوع خود بیان نموده است ولی در هیچ جا شواهدی دال بر وجود مسئل در محدوده مکانی و زمانی خود ارائه

ننموده است و یا اینکه محیط مسئله را بسیار وسیع (ایران ) بیان داشته که در خود موضوع ( بورس اوراق بهادار تهران ) عنوان گشته است . ابعاد مسئله ، سطوح آن و ویژگی های آن بیان نشده است و در ضمن هیچ اشاره ای به پیامدهای حل یا عدم حل مسئله نگشته است ، در حالیکه محقق در قسمتی که به عنوان مقدمه اهمیت موضوع را تشریح می کند ، می توانست که این پیامدها را از دو دید سرمایه گذاران و شرکت‌های سهامی بررسی نماید ، در ضمن اثری از شیوه انجام تحقیق نیست .

گزاره های تحقیق ( هدف، فرضیه ها . سؤالات پژوهشی )
با بیان مقدمه ای کوتاه از وضعیت حاکم بر زمان تحقیق ، محقق هدف خود را از انجام تحقیق بیان نموده است و سپس دوباره دلائلی در رابطه با اهمیت موضع تحقیق ارائه کرده است که بیان دوباره آنها در این بخش تا حدودی به نظر زائد می رسد . در بخش مربوط به هدف تحقیق ، محقق ابتدا اهداف تحقیق را در رابطه با اقتضاء مکان بیان کرده است و سپس به بیان هدف خود در رابطه با بنگاهها پرداخته است ، که بسیارجالب توجه می باشد .

در بخش پنجم از فصل اول ، محقق فرضیات تحقیق را بیان نموده است نکته ای که در این بخش بیشاز همه به چشم می خورد بیان فرضیات در قالب یک سری سؤال است . در واقع محقق سوالات پژوهشی خود را همان فرضیات درنظر گرفته است .

با توجه به موضوع تحقیق ( بررسی رابط بین تورم و بازده وقعی سهام ) به نظر می رسد که محقق در صدد انجام تحقیقی است از نوع و همبستگی ولی در کلیه فرضیات ازرابطه ای علی نام برده می شود که بیانگر این مطلب است که محقق در صدد پیدا کردن رابطه ای علت و معلولی در بین متغیرهاست که فرضیات را ازنوع تجربی(علی) می کند که به نظر کارصحیحی نمی رسد چون با موضوع تحقیق همبستگی هیچ گاه نمی توان ادعای روابط علت و معلولی نمود . نکته دیگری که تا

حدودی قابل بحث است این است که تفکیکی بین فرضیات اصلی و فرعی تحقیق به چشم نمی خورد ، در واقع به نظر می رسد که تحقیق ، یک فرضیه اصلی داشته باشد و دو فرض بعدی فرعی باشد که علاوه بر تفکیک آنها، می بایست آنها را در قالب مدلی نظری نشان داد ، که این کار صورت نگرفته است . البته در هیچ جا متغیرها ، نوع آنها و رابطه آنها عنوان نشده است .

6- قلمرو تحقیق : در این تحقیق محقق ، مسئله را از نظر زمانی و مکانی محدود نموده است . در مورد مکان ، بورس اوراق بهادار تهران را انتخاب کرده است و در رابطه با زمان سالهای 1370 تا 1375 در واقع 6 سال را مد نظر قرار داده است که جا داشت این قلمرو ها در قسمت بیان مسئله نیز عنوان می شد .
و در بخش بعدی ، بیان مشکلات و محدودیتهای تحقیق پرداخته شده است که یکی از مشکلات همیشگی این بخش کمبود منابع یاد می شود که تا حدودی حکایت از عدم جستجوی کافی پژوهشگر است . درضمن مشکلات و محدودیتها بیان شده است ولی هیچ راهکاری برای حل آنهابه چشم نمی خورد . در نهایت ، به تعاریف واژه ها می رسیم ، که این تعاریف باید هم از لحاظ مفهومی باشد و هم عملیاتی ، که ما فقط با تعاریف مفهومی متغیرها در این بخش رو به رو می شویم .
فصل دوم ( مبانی نظری یا بررسی پیشینه تحقیق )
در این بخش طبق روال گذشته ابتدا با ذکر مقدمه ای ، خلاصه ای از فصل بیان شده است . سپس محقق هر یک از دو متغیر تحقیق ( تورم . بازده واقعی سهام ) را به طورجداگانه مورد

بررسی قرار داده است و کلیه نظریات موجود در رابطه با هر یک را با دیدی انتقادی بیان نموده است و سپس تحقیقات انجام گرفته در زمینه بررسی رابطه بین دو متغی را با توجه به روشی که خود برای انجام تحقیق خود در نظر گرفته است شرح داده و نتایج و روشهای انجام آن تحقیقات را نیز بیان کرده است .این تحقیقات و نتایج حاصل از آنها هم از منابع داخلی و هم از منابع خارجی بوده است که نکته ای است قابل تحسین . دربخش تحقیقات داخلی محقق به بررسی پایان نامه ها ایران پرداخته است .

نکته جالب توجه ، خلاصه کردن و جدول بندی کل تحقیقات در قالب یک جدول است که بررسی و فهم خوانندگان و استفاده کنندگان از تحقیق را سهولت می بخشد . در این جدول ، نام محقق ( محققین ) کشور( کشورهای ) مورد بررسی ، دوره زمانی، عنوان تحقیق و نتیجه گیری به تفکیک بیان شده است .
سپس با توجه به تحقیقات قبلی ، سؤالات و فرضیات پژوهشی مجدداً مطرح گردیده و قلمرهای زمانی و مکانی مورد تأکید قرار گرفته است .
در این بخش با وجود قوت بسیار اثری از مدل

تجربی ( مفهومی ) تحقیق به چشم سنمی خورد .
فصل سوم ( الگوها و روش تحقیق )

در این بخش ابتدا طرح تحقیق و الگوهای پیشنهادی در رابطه با هر فرضیه بیان شده است .
سپس به تعاریف و نحوه محاسبه متغیرهای الگوها بر می خوریم که به نظر همان تعاریف عملیاتی می رسد که جا داشت در کنار تعاریف مفهومی بیان می شد نه در این بخش.
سپس شیوه های جمع آوری اطلاعات و جامعه آماری مورد بررسی بیان شده است .
شیوه این تحقیق که به نظر هم معقول می رسد استفاده از منابع کتابخانه ای است که محقق به ذکر منابع اخذ اطلاعات نیز پرداخته است .

جامعه آماری نیز مطرح شده و نام کلیه شرکتهایی که در بخش مورد توجه قرار گرفته شده اند ، آورده شده است . روش آزمون فرضیه ها که قبلاً هم ذکر شد با استفاده از رگرسیون می باشد که با موضوع تحقیق همبستگی که با ان رو به رو هستیم و عدم استفاده از LISREL معقول به نظر نمی رسد .
فصل چهارم ( یافته های تحقیق ) یابر آورد الگوها و تحلیل یافته ها :
در این فصل ابتدا تک تک فرضیات مورد آزمون قرار گرفته اند . فرض 0H و 1H برای تک سوالات پژوهشی بیان شده است و محقق به آزمون رد یا عدم رد آنها پرداخته است .

اطلاعات و داده های تحقیق این بخش همگی در بخش پیوستها ارائه شده است که در عرصه مختصری از آنها در این فصل بهتر بود . جامعه آماری ، معرفی آنها و مطالبی جهت شناخت آنها نیز انجام نگرفته است ، در واقع محقق آماری را به طور کامل در فصل قبل معرفی کرده است و از تک تک آنها نام برده است که در این بخش داده های کافی عرضه نشده است ولی جداول و نمودارهایی آورده شده که خود آزمون فرضیه ها را مستند می سازد .

فصل پنجم، نتیجه گیری و پیشنهادات
در این قسمت خلاصه ای از کل تحقیق، نتایج حاصل از انجام تحقیق و پیشنهاداتی در رابطه با حل مسئله تحقیق به چشم می خورد که همگی به جا و مناسب می باشند. پیشنهادات خود به دو بخش کاربردی و پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی تفکیک شده است که قوتی برای تحقیق تلقی می گردد و امکان استفاده از این تحقیق را در پژوهشهای نظری (بنیادی) و کاربردی بعدی، فراهم می آورد. یا مرور این پیشنهادات می توان دریافت که، با توجه به یافته های تحقیق، محقق پیشنهادات خود را ارائه نموده است، نه بر اساس موضوعاتی خارج از حیطه کاری خود.

پیوست ها:
در این بخش، کلیه نمودارها و خروجیهای نرم افزاری آورده شده است. تنها نکته این است که در زیر نمودار، توضیح آن قید می گردد نه در بالای آن.

منابع و مآخذ:
منابع در دو بخش فارسی و انگلیسی آورده شده است که منبع دهی پایانی بر اساس APA می باشد. یعنی نام خانوادگی، نام، سال نشر کتاب، عنوان کتاب، مکان انتشار، شرکت انتشار.
محقق به اشتباه شماره صفحات را نیز در فهرست منابع پایانی (کتابنامه ها)، آورده است.
البته منبع دهی در داخل متن به صورت درست و با توجه به اصول انجام گرفته است.

 مقاله در مورد بررسی نقش استرس شغلی بر سلامت روانی کارکنان با word دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله در مورد بررسی نقش استرس شغلی بر سلامت روانی کارکنان با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله در مورد بررسی نقش استرس شغلی بر سلامت روانی کارکنان با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله در مورد بررسی نقش استرس شغلی بر سلامت روانی کارکنان با word :

بررسی نقش استرس شغلی بر سلامت روانی کارکنان

فصل اول
کلیات تحقیق
طرح تحقیق :
بررسی نقش استرس شغلی بر سلامت روانی کارکنان

واژه های کلیدی :
استرس ، سلامت روانی ، کارکنان
Stress , Mental Health

مقدمه
ساعت های زیاد کاری، رؤسای بداخلاق، کمی درآمدها و سایر موارد ناخوشایند از جمله مواردی هستند که برخی از کارمندان امروزی هر روزه با آن در محیط های کاری مواجه می شوند. این موارد از نظر همه نامطلوب و آزار دهنده اند. اما آیا آنها واقعاً می توانند اثرات بدی بر روی افراد داشته باشند؟

ساعت های زیاد کاری، رؤسای بداخلاق، کمی درآمدها و سایر موارد ناخوشایند از جمله مواردی هستند که برخی از کارمندان امروزی هر روزه با آن در محیط های کاری مواجه می شوند. این موارد از نظر همه نامطلوب و آزار دهنده اند. اما آیا آنها واقعاً می توانند اثرات بدی بر روی افراد داشته باشند؟ پاسخ به این سؤال یک بله بزرگ است. از آنجایی که همگی این موارد در افزایش استرس، اشتراک دارد می توانند سبب بروز نارسایی های روحی و جسمی شده و در نهایت تأثیرات مخربی

بر روی افراد شاغل داشته باشند. اما برای مقابله با استرس در محیط های کاری چه کاری می توان انجام داد. قبل از هر اقدامی باید عوامل استرس زای محیط های کاری را بشناسیم. طبق بررسی های انجام شده سه عامل بیشترین نقش را در استرس افراد شاغل دارند: ناامنی شغلی، ارتباط نامناسب و بی خوابی.

بیان مسئله :
در این پژوهش قصد بررسی رابطه میان استرس شغلی و میزان سلامت روانی کارکنان ها را داریم ، همانگونه که میدانید استرس های شغلی یکی از عوامل موثر در وضعیت بهره وری در سازمان میباشند و.

اهمیت و ضرورت تحقیق :
نقش و تاثیر انکار ناپذیر استرس های شغلی بر وضعیت سلامتی و بهره وری کارکنان امری اجتناب ناپذیر است ، توجه و اهمیت دادن به وضعیت سلامت روحی کارکنان در سازمان امری است که می تواند باعث موفقیت سازمان شود و این امر اهمیت و ضرورت این بحث را نمایان می کند .

هدف های کلی تحقیق :
هدفهای کلی تحقیق را بر اساس این موارد طبقه بندی می نمائیم ،
الف – بدست آوردن یک رابطه صحیح در زمینه تاثیر استرس های شغلی بر وضعیت سلامت روانی کارکنان
ب– بدست آوردن یک راهکار اساسی برای حل این مشکل
ج – ریشه یابی مشکل و بدست آوردن نقطه نظرات و ایده آلهای طرفین

سئوالات تحقیق :
1 – آیا میان استرس های شغلی و میزان بهره وری کارکنان در یک سازمان رابطه معنی داری وجود دارد ؟
2 – آیا میان استرس های شغلی و میزان کارآیی و سلامت روحی کارکنان در سازمان رابطه معنی داری وجود دارد ؟

فرضیه ها :
فرضیه اول:
میان استرس های شغلی و میزان بهره وری در سازمان رابطه معنی داری وجود دارد .
فرضیه دوم:
میان استرس های شغلی و میزان بهره وری در سازمان رابطه معنی داری وجود ندارد .

متغییر های تحقیق :
متغییر مستقل :
تاثیر یا عدم تاثیر ویژگیهای میزان استرس های شغلی بر سلامت روانی کارکنان

متغییر وابسطه :
عبارت است از میزان تاثیر عامل استرس شغلی .بر وضعیت بهره وری و کارآیی کارکنان در سازمان

تعاریف عملیاتی متغییر ها :
استرس های شغلی
تا چند دهه پیش، غایت خواسته و آرزوی هر جوانی کسب یک شغل دولتی یا ادامه حرفه پیشینیان خود بود. شغل دولتی امنیت خاطر لازم را برای مردها و زن‌های نسل پیشین فراهم می‌کرد و شخص با پیشرفت تدریجی در حرفه خود، از حقوق و مزایای مناسب برخوردار می‌شد. امروزه چنین مشاغلی چندان مورد توجه نیست، مگر اینکه شخص از پست و مقام و حقوق بسیار بالا برخوردار باشد. مشاغل دولتی با وجود برخورداری از امنیت شغلی، جاذبه چندانی برای جوانان امروزی

ندارند. جوان‌ها حاضرند برای مواجهه با مسائل و مشکلات گوناگون و تجربه ابعاد مختلف زندگی نوین، خطرات عدم امنیت شغلی را به جان بخرند تا بتوانند در جهت پیشرفت خود گام بردارند. البته برخی از مشاغل دولتی نیز می‌تواند عامل بروز تنش و استرس شود.
به هرحال هر نوع حرفه و شغلی مقداری تنش و اضطراب با خود به همراه دارد و این می‌تواند به وظایف یک زن خانه‌دار یا مسئولیت‌های اجرایی یک فرد در محیط کار مربوط باشد. اشخاص با کسب آمادگی جسمی و ذهنی لازم می‌توانند حداکثر توان خود را به کار گیرند تا به موفقیت و برتری

مربوط به حرفه خود برسند.
استرس شغلی شدید و مداوم و محیط کار نامناسب، در صورتی که شخص ظرفیت کافی پذیرش استرس را نداشته باشد تخریب کننده است. شخصی که تحت چنین شرایطی قرار دارد، به تدریج علائم افسردگی و خستگی مزمن را در خود آشکار می‌سازد. ممکن است این شخص پزشک، مدیر شرکت، کارگر متخصص کارخانه، منشی دفتر یا تاجری پرمشغله یا کارگر ساده‌ای باشد که کاری خسته‌کننده و یکنواخت انجام می‌دهد.
استرس تنها زمانی می‌تواند تأثیر منفی بگذارد که انسان به بن‌بست برسد و باور کند دیگر هیچ‌ راه‌حلی وجود ندارد. در صورتی که آدمی برای رسیدن به هدف خود فقط یک راهکار ندارد، بلکه می‌تواند با استفاده از روش‌های گوناگونی به موفقیت دست یابد و هرگز اجازه ندهد که مشکلات و مسائل او را از پای درآورد. بینش عاقلانه و منطقی و توأم با آرامش به آدمی کمک می‌کند تا بر استرس شغلی غلبه کند. اغلب افراد سخت‌گیر، دقیق، تندخو، و عصبی، بیشتر از افراد آرام و خونسرد و انعطاف‌پذیر تحت تأثیر استرس شغلی قرار می‌گیرند. زیرا افراد انعطاف‌پذیر همیشه آماده سازگاری با شرایط گوناگون را دارند.

اشخاصی که از حرفه خود راضی نیستند و لذت نمی‌برند بیشتر در مقابل استرس تسلیم می‌شوند. به همین دلیل از ناراحتی ناشی از آن رنج می‌برند که این امر با غر زدن‌های مداوم و کینه‌توزی نسبت به دیگران همراه بوده و استرس ایجاد می‌کند. در حالی‌که انسان‌ها موجوداتی انعطاف‌پذیرند به‌طوری که می‌توانند خود را با محیط کارشان سازگار کنند حتی اگر شغلشان با علایق آن‌ها همخونی نداشته باشد با تغییر بینش خود می‌توانند استرس ناشی از یأس و نومیدی را تا حد زیادی کاهش دهند.

بهره وری کارکنان :
بهره‌وری که یکی از مفاهیم اقتصاد است اینگونه تعریف می‌شود: “مقدار کالا و یا خدمات تولید شده در مقایسه با هر واحد از انرِِِِژی و یا کار هزینه شده بدون کاهش کیفیت”. به دیگر سخن بهره‌وری عبارتست از بدست آوردن حداکثر سود ممکن با بهره گیری و استفاده بهینه از نیروی کار، توان، استعداد ومهارت نیروی انسانی، زمین، ماشین، پول، تجهیزات، زمان، مکان و…به منظور ارتقاء رفاه جامعه.

فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
• ادبیات و پیشینه تحقیق

مقدمه :
در گذشته، اوضاع طوری بود که می شد روی خیلی چیزها حساب کرد. اگر به طور منظم کار می کردی، کارت را خوب انجام می دادی و با کارفرما بحث نمی کردی، می توانستی روی ترفیع، افزایش منظم حقوق و یک میهمانی خداحافظی و هدیه بازنشستگی حساب کنی. اما این روزها دیگر این طور نیست. شما هر چقدر هم که خوب تلاش کنید دیگر نمی توانید مانند گذشته با خیال مطمئنی به کارتان ادامه دهید. این روزها اتفاقات، مشکلات و حوادث پیش بینی نشده زیادی افراد را محاصره کرده اند و ترس از نداشتن آمادگی برای مقابله با آنها سبب شده که استرس های ناشی از دست دادن ناگهانی شغل به شدت افزایش یابد. اما چه می شود کرد؟ آیا باید اجازه دهیم که ترس از دست دادن شغل ما را بکشد؟ آیا اصولاً راه حلی برای مقابله با استرس ناشی از بیکار شدن وجود دارد؟

بله- امروزه با خود «راحت بودن» و از خود «رضایت داشتن» امتیاز و ویژگی روانی مثبتی محسوب می شود که هرکسی از آنها برخوردار باشد استرس کمتری را احساس می کند. اما چگونه می توان با خود راحت بود و از خود رضایت داشت؟ هر فرد به عنوان انسان دارای یک سری ارزش ها و توانایی های مثبت بی قید و شرط است، اما در گیرودار مسایل و مشکلات روزمره از وجود این ارزش ها و توانایی ها غافل می شود. به مرور زمان غفلت از توانایی هایمان باعث می شود که دیگر پشتوانه درونی محکمی برای تکیه کردن در هنگام مواجه شدن با مشکلات نداشته باشیم و به همین علت اولین جوانه های استرس در وجود ما ریشه می کنند. برای مقابله با استرس باید

مجدداً به سراغ توانایی ها و نقاط قوت خود بروید و به خاطر همین ویژگی های مثبت به خود احترام بگذارید و برای خود ارزش قائل شوید. در چنین شرایطی حتی اگر باور شما از ارزش ها و توانایی هایتان چندان قوی نباشد، باز می توانید روی آن حساب کنید و با تقویت آن، به مقابله با استرس در محیط کار بروید. فراموش نکنید که احترام به خود در واقع بازتاب آگاهی به ویژگی های فردی خود است که مولد اعتماد به نفس در انجام همه کارها خواهد بود. اگر برای خود به اندازه کافی ارزش قائل باشید، دیگر هیچ نوع استرسی نمی تواند تأثیر نامطلوبی بر روی کار شما داشته باشد و هرگز از مبارزه نمی ترسید.

ارتباط کاری نامناسب
یکی از بزرگترین زمینه هایی که کارمندان امروز باید در آن مهارت خاصی داشته باشند توانایی در برقراری ارتباط های کاری مناسب است. اگر شما از این توانایی خدادادیتان استفاده نکنید، کیفیت روابط شما در محیط کار و خانواده روز به روز بدتر شده؛ به طوری که نهایتاً دیگران علناً از شما، رفتار و عملکردتان انتقاد می کنند. اگر کمی دقت کنید متوجه می شوید که بی توجهی نسبت به این مورد می تواند باعث بروز استرس در شما شود. امروزه چنین به نظر می رسد که ما با زندگی

روزمره اطراف خود بیش از حد خو گرفته ایم. ما شاهد از هم پاشیدن لحظه به لحظه بسیاری از ازدواج ها، اخراج از کار، اعتیاد گسترده جوانان و بسیاری از مسایل بدیهی زندگی روزمره ایم که به ندرت به خود آمده و از خودمان می پرسیم «آیا این روند روزی متوقف خواهد شد؟» احتمالاً نه- در واقع، یکی از عللی که باعث به وجود آمدن چنین مشکلاتی شده، عدم توجه به برقراری ارتباط مناسب است. بعضی افراد معتقدند که دنیا بدون وجود تعدادی از افرادی که از آنها خوششان نمی آید، بهشت خواهد شد! امروز رقابت در محیط های کاری به شدت افزایش یافته ولی متأسفانه افراد برای رسیدن به موفقیت از روش های نامناسبی استفاده می کنند. آنها به جای این که

سعی کنند از توان خود برای رسیدن به موفقیت استفاده کنند سعی می کنند تا طرف مقابل خود را به هر طریقی که شده حذف کنند. با چنین تفکری، آنها هیچ وقت نمی توانند ارتباط کاری مناسبی با رقبای خود برقرار کنند و همیشه در استرس ناشی از شکست دست و پا می زنند. این افراد بدون این که خود متوجه باشند در حال ساختن جهنمی برای خود هستند، اما دیگران به خاطر آن که از ما نیستند، جهنم ما را نمی سازند. آنها وقتی جهنم را می سازند که نتوانیم رابطه ای هماهنگ و موزون با آنها برقرار کنیم و آنها نیز همین عدم توانایی را در رابطه با ما داشته باشند. به راستی چرا درباره چنین موضوع مهمی که نقش زیادی در افزایش استرس در انسان دارد آموزش ندیده ایم؟ و در حالی که متوجه چنین موضوعی هستیم باز زندگی را بدون این مهارت می گذرانیم؟

زنگ خطر بی خوابی

ترس از بیکاری، ناتوانی در برقراری ارتباطی مناسب، ترس از عدم موفقیت، ترس از پیدا نکردن کاری خوب در آینده، ترس به دلیل موقعیت های مالی و; همگی ذهن و روح افراد شاغل امروز را آزار می دهند. متأسفانه تعدادی از افراد سعی می کنند تا این ترس ها را به درون برده و آشکار نکنند. همین درونی کردن ترس ها و افزایش شدید استرس به تدریج سبب می شود نوعی اضطراب در روح و روان آنان ریشه بگیرد. این اضطراب در شکل نوعی بی خوابی که در برابر هر معالجه ای

مقاومت می کند، ظاهر می شود. در دنیای پرجنب و جوش امروز، مشکل بی خوابی تقریباً همه را دامنگیر کرده است. این مشکل باعث شده تا افراد زیادی به سمت استفاده از قرص های خواب آور و آرام بخش بروند. بی خوابی نشانه به وجود آمدن عدم تعادل و ناهماهنگی در سلامتی است که با بی توجهی به آن مسلماً مشکل جدی تر می شود و تا جایی پیش می رود که ممکن است ما را برای همیشه اسیر داروهای رنگارنگ و مختلف خواب آور کند. اما آیا می توان کاری کرد؟

بله- یک سوم عمر هر انسانی در خواب می گذرد و این مدت، برخلاف تصور بعضی ها اصلاً تلف شده محسوب نمی شود چرا که خواب به اندازه هوا و غذا برای بدن لازم است. هرگز از خواب شبانه خود غافل نشوید و به آن به چشم زمان از دست رفته و تلف شده نگاه نکنید. متأسفانه این برداشت و تصور نادرست! مورد پذیرش بسیاری از انسان ها قرارگرفته و باعث شده که آنها به خواب زیاد اهمیت ندهند. اگر به خواب شبانه و نقش آن در حفظ سلامت عمومی خود اهمیت ندهید، هرگز نخواهید توانست به مدت طولانی در فعالیت های روزانه خود موفق، مؤثر و شاداب باشید چرا که استرس ناشی از بی خوابی بدترین تأثیرات را بر روی زندگی شما خواهد گذاشت. فراموش نکنید توانایی خوابیدن از جمله نعمت هایی است که خداوند به همه انسان ها ارزانی داشته است. خوابی که ضامن نشاط و موفقیت روز بعد در زندگی ماست.

اندازه گیری بهره وری
برای بشر آگاهی از نتایج تلاشهایش یک نیاز ذاتی است و مدیران نیز باید بدانند سیستم سازمانی که آن را مدیریت می کنندچگونه عمل می کند. اندازه گیری بهره وری ابزاری موثر در تجزیه وتحلیل عملکرد شرکت بوده و ضمن آنکه مشخص می کند تلاشهای بهره وری تاچه حدی مفید بوده است، محلهای قابل بهبود را نیز نشان می دهد. اندازه گیری بهره وری زمانی موثر بوده و به بهبود سازمان کمک می کند که براساس یک سیستم صحیح و اصولی انجام گیــــــــرد. در غیراین صور

ت، یعنی از اندازه گیری های پراکنده و غیرسیستماتیک نمی توان انتظار بهبود مستمر داشت. برای اندازه گیری درست بهره وری باید به نکات زیر توجه کرد:

1 – مدیران و کارمندان باید سیستم بهره وری را درک کرده و به آن اعتماد داشته باشند؛
2 – اندازه گیری بهره وری باید تمام منابع و فعالیتهای کسب و کار را دربربگیرد؛
3 – نتایج اندازه گیری باید منبع سود را مشخص کند. مثلاً اینکه سود حاصل ناشی از بهره وری واقعی است یا تورم قیمتها؛

4 – نتایج حاصل باید نشانه های روشنی برای تصمیمات مدیریت داشته باشد.
درهر موردی می توان براساس ورودی و خروجی آن سیستم، میزان بهره وری آن را اندازه گیری کرد. هدف از این اندازه گیری، مشخص کردن میزان استفاده از ورودیها یا منابع موردنیاز در تولید یک کالا یا ارائه خدمات است که با مقایسه آن با شاخصهای جهانی یا استاندارد، می توان استفاده از منابع را بهینه و موثر کرد که درواقع همان افزایش بهره وری است. به طور کلی نتایج بهره وری را می توان در سطح جزیی و کلی محاسبه کرد. درصورتی که نسبت ستاده را با یکی از عوامل تولید محاسبه کنیم، آن را بهره وری جزیی و اگر این نسبت را برای کل عوامل تولید محاسبه کنیم، آنگــــاه بهره وری کلی را موردمطالعه قرار داده ایم.

برای معنی دار بودن و تحلیل بهتر شاخصهای بهره وری لازم است این شاخصها براساس یک اطلاعات پایه برای همان ورودی و خروجیهای موردنظر برای دوره های مشخص مانند ماهانه، فصلی یا سالانه محاسبه و موردمقایسه قرار گیرند. طول دوره ارزیابی تاحد زیادی به عوامل زیر بستگی دارد.

الف – سهولت دسترسی به اطلاعات؛
ب – ماهیت عملیات تولیدی؛

ج – اهداف مدیریت از ارزیابی بهره وری؛
د- تعداد شاخصهایی که باید تعیین شوند.
بـــه منظور محاسبه به موقع شاخصهای بهره وری لازم است سیستمی با اهداف زیر تدوین گردد:
1 – ایجاد ساختار مناسب اطلاعاتی، جهت دسترسی به اطلاعات بهره وری در مقاطع زمانی مختلف؛
2 – تعیین سیکل زمانی ارسال اطلاعات ازطرف واحدهای مختلف شرکت؛
3 – تدوین رویه های اجرایی انجام فعالیتهای بهره وری.
اندازه گیری شاخصهای بهره وری جهت سنجش عملکرد شرکتها، می تواند به عنوان

ابزار مناسبی جهت برنامه ریزیهای بلندمدت مدیریت در سطح سازمان باشد. به طورکلی هر سازمان برای اجرای برنامه های بهره وری از اندازه گیری بهره وری شروع می کند. شاخصهای به دست آمده از اندازه گیری را براساس یک مبنا که قبلاً توضیح آن داده شد ارزیــــابی کرده و براساس نتایج ارزیابی، برنامه های بهره وری را تنظیم می کند که با اجـــرای آن برنامه ها معمولاً بهره وری بهبود می یابد.

به منظور نهادینه کردن بهره وری و تبدیل آن به یک فرهنگ، حمایت بی چون و چرای مدیران ارشد و اتحادیه های کارگری (درصورت وجود) قبل از هر چیز امری لازم و ضروری است.

فصل سوم
روش انجام تحقیق

مواد و روشها :
این مطالعه بصورت توصیفی مقطعی در سال1387 انجام گرفت. 200 نفر از دانشجویان دوره روزانه و شبانه به عنوان نمونه مورد مطالعه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند . ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود . به منظور بررسی روائی پرسشنامه پس از مطالعه جهت نظرخواهی به تعدادی از اعضای هیات علمی در دانشگاه آزاد اسلامی ارائه گردید . پایایی نیز از طریق دو نیم کردن و با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 86% بدست آمد . به منظور تحلیل یافته های ، از آزمون کای دو ، تحلیل واریانس ، انحراف معیار و میانگین استفاده شد .

یافته های پژوهش :
در بررسی توصیفی گزاره ها بیشتر دانشجویان (3/59 درصد ) در کارگاه روش تحقیق شرکت نداشتند . در محور نگرش به موانع اجرایی ، تواناییهای علمی و شخصی ، تأثیر برنامه آموزش در پژوهش ، فعالیت جمعی پژوهش و جایگاه محقق در جامعه ;گرایش اکثریت پاسخها به سمت متوسط و نگرش دانشجویان در مورد منابع و امکانات کتابخانه ضعیف بود . بین متغیر جنسیت و

نگرش به موانع اجرایی ،فعالیت جمعی پژوهش و پایگاه محقق در جامعه رابطه معنی دار وجــود داشت (05/0P< ) .همچنین در بررسی رابطه بین متغیر رشته تحصیلی ونگرش به موانع اجرایی ، تواناییهای علمی ، تأثیر برنامه ریزی آموزش در پژوهش ، منابع و امکانات کتابخانه و جایگاه محقق در جامعه ، ارتباط معنی دار وجود داشت .

جامعه آماری :
این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی است که در سال1387 و از جمعیتی تعریف شده (دانشجویان اشتغال به تحصیل در سال 87) و با متغیرهای مشخص وابسته و مستقل به انجام رسید . در این تحقیق ، از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد . در این روش ، کل جامعه آماری به تعداد 360 نفر (به استثنای دانشجویان ترم اول) محاسبه گردید ، سپس اسامی دانشجویان بر اساس حروف الفبا و به تفکیک رشته تحصیلی ، مقطع تحصیلی و دوره تنظیم گردید . و با توجه به جمعیت دانشجویان سهمی از نمونه به هر رشته ، مقطع و دوره تحصیلی اختصاص داده شد .

حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 199 نفر تعیین گردید . ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای مشتمل بر 25 سئوال بر اساس طیف لیکرت بود . جهت دست یابی به اهداف پژوهش از آزمون کای دو ، تحلیل واریانس ،انحراف معیار و میانگین استفاده شد .

نمونه آماری و نحوه گزینش آن :
نمونه آماری در این پژوهش دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان میباشد ، استان قزوین دارای چندین دانشگاه دولتی و آزاد و موسسات آموزش عالی میباشد که در مجموع جمعیتی دانشجویی بالغ بر 250000 نفر را شامل می گردد که در این بین سهم دانشگاههای آزاد و غیر انتفاعی بسیار بالاتر از دانشگاههای دولتی و نمه دولتی میباشد .

روش های تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات :
در پژوهش به کمک تحلیل داده های گردآوری شده، واقعیات و سوالهای علمی تحقیق را جستجو می‌نمائیم. داده ها به اطلاعات خام گردآوری شده از طریق مصاحبه، پرسشنامه یا مشاهده و یا پایگاه های داده های دسته دوم اشاره دارد. باسازماندهی داده ها به طریقی معین، تحلیل آنها و نتیجه گیری از انها جواب مسئله ای را که در جستجوی آن هستیم پیدا می‌کنیم. گاهی پژوهشگر ممکن است بخواهد رابطه میان دو متغیر اسمی یا مستقل بودن آنها از یکدیگر را بررسی کند. در

اینصورت می‌توان از آزمون ناپارامتریک مثل استفاده نمود. آزمون معنی دار بودن کای دو به ما کمک می‌کند تا بتوانیم روابط بین متغیرهای اسمی را پیدا کنیم (سکاون 1381، 353-354). شاید در عمل، متداولترین نوع تجزیه و تحلیل دو متغیره طبقه بندی متقاطع دو متغیر اسمی، آزمون توان دوم کای ( ) باشد. البته مقدار کای دو رابطه یا عدم رابطه (استقلال) متغیرها را نشان می‌دهد. اگر بخواهیم درجه یا میزان رابطه را بدانیم یکی از شاخصها استفاده از شاخص کرامر است که در ذیل فرمولهای کای دو فرمول آن ارائه گردیده است. ضریب کرامر یکی از شاخصهای ارتباط متغیرهاس

ت که درجه یا میزان ارتباط را نشان می‌دهد و برای جداول توافقی با طبقات بیشتر از دو در دو به کار می‌رود.

محاسبه کای دو طبق مراحل زیر انجام می‌پذیرد:
الف) محاسبه فراوانی مورد انتظار برای هر خانه یا سلول : فراوانی مورد انتظار (Fei) را می‌توان از حاصلضرب جمع سطر i در جمع ستون j تقسیم بر n تعداد هر سلول محاسبه نمود. که فرمول آن به شرح زیر است (آذر و مؤمنی 1380، 223):

ب) به توان رساندن هر واریانس (تفاوتهای بین فراوانی های مشاهده شده و مورد انتظار برای هر خانه)
ج) تقسیم مقادیر به دست امده در مرحله (ب) بر مقادیر فراوانی مورد انتظار و جمع کردن تمام مقادیر. با گذر از مراحل فوق فرمول ذیل به دست می‌آید تا بتوان تعیین نمود که آیا تمایز بین فراوانی های مشاهده شده و مورد انتظار کوچک یا بزرگ ( آذر و مؤمنی 1380، 223).

در معادله مرحله (ج)، Fei,Foi به ترتیب فراوانیهای مشاهده شده و مورد انتظار در خانه های جدول کای دو هستند.
د) محاسبه درجه آزادی : به صورت زیر درجه آزادی کی دو محاسبه می‌شود.
d.f=(r-1)(c-1)

در این معادله r(تعداد ردیف ها ) و C (تعداد ستونها) می‌باشد.
ه)نتیجه گیری (تصمیم گیری ) : پس از محاسبه فرمول مرحله ج (به دست آوردن آماره آزمون )، اگر تمایز بین Fei , Foi بزرگ باشد نشان دهنده عدم استقلال بین متغیرهاست. در پایان مقدار بحرانی را با توجه به سطح آنها (5درصد ) و درجه آزادی به شرح ذیل با رجوع به جدول به دست می‌آوریم. که در آن a یک عدد فرضی است.
مقدار بحرانی =

  مقاله گروه و پویاییهای گروهی در سازمان با word دارای 10 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله گروه و پویاییهای گروهی در سازمان با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله گروه و پویاییهای گروهی در سازمان با word،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن مقاله گروه و پویاییهای گروهی در سازمان با word :

گروه و پویاییهای گروهی در سازمان

مفهوم گروه: جامعه شناسان گروه را تجمع تعدادی از افراد می دانند که دارای اهداف مشترک و ارزشهای مشابهند و به صورت منظم و آگاهانه با هم تعامل دارند. گروه صرفا کنار هم قرارگفتن افراد نیست. بلکه باید روابط و مناسبات مشخصی بین آنها حاکم باشد.

شاخص های گروه:
1- وجود تعامل منظم و الگودار بین اعضای گروه
2- وجود احساسات, تمایلات و عواطف مشترک بین آنها
3- وجود اهداف مشترک بین اعضاء

4- وجود ساختار و روابط نسبتا پایدار یعنی وجود تشکل علاوه بر تجمع
5- وجود هویت مشترک بین اعضای گروه و احساس تعلق به گروه
6- وجود دو یا چند نفر با هنجارها و ارزشهای مشترک
7- شناخت افراد از همدیگر

مجموعه: تجمعی از افراد است که روابط کمی با هم دارند یا هیچ رابطه ای با هم ندارند, ولی همزمان در یک مکان با هم حاضر می شوند, مانند کسانی که می خواهند فیلم تماشا کنند. این افراد تنها از لحاظ مکانی با هم مجاورت دارند, ارتباطشان ناپایدار است, بدون تشکلند, هدف مشترک و شناخت نسبت به همدیگر ندارند, وجود یکایک آنها برای نیل به هدف ضروری نیست.

ادراک کلیشه ای, اثرهاله ای, زمینه فرهنگی, تجربیات قبلی, اندازه گروه,ارتباطات و زمان موجود برای برقراری ارتباط, ازدحام و شرایط فیزیکی بر رفتار افراد در گروه اثر می گذارد.
افراد به محض کاهش انجام, کاهش جذابیت, کاهش میزان ارضای نیازها, کاهش رضایت, کاهش شهر تا گروه, تضاد مداوم بین اعضاء, رقابت بین اعضا به جای همکاری, نبود فرصت لازم و کافی برای مشارکت, وجود گروههای جایگزین بهتر گروه را ترک می کنند.

نوع شناسایی گروهها:
1- گروههای اولیه و گروههای ثانویه
2- درون گروه و برون گروه
3- گروههای رسمی و گروههای غیر رسمی
4- گروههای مرجع

گروههای اولیه و گروههای ثانویه: کولی گروههای اجتماعی را از لحاظ نوع روابط به دو دسته گروههای اولیه و گروههای ثانویه تقسیم می کند.
ویژگی های گروههای نخستین یا اولیه: روابط اعضاء نزدیک, صمیمانه, غیر رسمی و محبت آمیز است, ارتباطات چهره به چهره است, اعضاء دارای پیوندهای عاطفی قوی تری هستند, فعالیت در این گروهها شخصی و خودبخودی است, وحدت و یکپارچگی آنها بیشتر از گروههای دیگر است, اعضای گروه احساس تعلق به گروه دارند, تعداد اعضاء محدود است و دائمی و پایدارند, اعضای این گروهها به خوبی همدیگر را می شناسند و نسبت به همدیگر حساسند, در مواقع لازم اعضای گروه از حمایت مالی و اجتماعی همدیگر برخوردار می شوند. افراد احساس امنیت بیشتری می کنند, ساختار این گروهها غیر رسمی است, گروه اولیه در فرآیند اجتماعی کردن و شکل دهی به نگرشها, ارزشها, رفتارها و هویت اعضاء نقش مهمی دارد.

ویژگی گروههای ثانویه: گروههایی هستند که روابط رسمی, خشک, منطقی و عقلانی و غیر شخصی بر آنها حاکم است, فعالیت این گروهها مبتنی بر قراردادها و قوانین و مقررات است و معمولا برای تحقق اهنداف خاصی شکل می گیرند, ساختار آنها رسمی است, ارتباطات چهره به چهره در آنها حاکم است, صمیمیت اجتماعی بین اعضا کم است افراد نسبت به هم شناخت کمی دارند.

با گذر از جوامع سنتی به جوامع مدرن تعداد گروههای ثانویه در مقابل گروههای اولیه افزایش می یابد.
درون گروه و برون گروه: مرزهای رسمی یا غیررسمی ای وجود دارد که اعضای گروه را از غیر عضوها جدا می کند هامر برای نشان دادن این تمایز دو اصطلاح درون گروه و برون گروه را استفاده می کند.

درون گروه: گروهی است که شخص به آن تعلق دارد و درکنار اعضای آن احساس راحتی می کند و نسبت به آن احساس مثبت دارد. توصیف درون گروه (خودیها) ( ما) هستند.
برون گروه: گروهی است که شخص به آنها تعلق ندارد و دارای منافع مشترکی با آنها نیست. توصیف برون گروه (غیرخودیها) (آنها) هستند.
گروههای رسمی و گروههای غیر رسمی:

گروه رسمی : گروهی است که دارای ساختار مشخص که مقررات خاصی را برای رفتار اعضای گروه تدوین می کند و رفتارهای افراد در راستای هدفهای گروه تعیین می شود. گروه رسمی ممکن است موقت یا نسبتا پایدار باشد.
گروه غیررسمی: گروههایی فاقد پست رسمی و اساسنامه که اساس شکل گیری آنها ارتباطات شخصی است. اصطلاح گروههای غیررسمی را اولین بار مایو و همکارانش مطرح کردند.

گروههای مرجع: اصطلاح گروههای مرجع را اولین بار هایمن به کاربرد و منظور از آن گروههایی هستند که استانداردهایی را برای قضاوت و ارزیابی در مورد نگرشها و رفتارهای ما در اختیار قرار می دهند. از گروههای مرجع به عنوان استانداردی برای ارزیابی استفاده می شود.
پویاییهای گروهی: پویایی گروهی به عنوان یک حوزه پژوهشی در اواخر دهه 1930 با کارهای لوین (1890-1947) مطرح شد. دانش درباره ماهیت گروهها, نحوه ایجاد و گسترش آنها, روابط بین گروهی و درون گروهی, روابط گروه با سیستمهای اجتماعی بزرگتر و نهادها, اثر و نفوذ گروه بر فرد و فرآیند داخل گروه از جمله موارد مورد بررسی در پویاییهای گروهی است.
مفروضات اساسی در زمینه گروه:

1- وجود گروه اجتناب ناپذیر است و گروهها در همه جا وجود دارند.
2- گروه بالقوه توانایی ایجاد نیروهای قدرتمند و بسیج کردن آنها را دارد.
3- گروه می تواند نتایج خوب و بد در پی داشته باشد.

4- درک درست پویاییهای گروهی این امکان را می دهد که نتایج مطلوب گروهی را به صورت عمدی و آگاهانه افزایش دهیم.
هنجارهای گروهی: هنجار تفکری در ذهن اعضای یک گروه است که تعیین می کند اعضا یا افراد دیگر تحت شرایط خاص چه کاری باید انجام دهند و چه انتظاری از آنها می رود, به عبارتی هنجارها, باید و نبایدها را تعیین می کند. هنجارها عملکرد گروه را در یک جهت سازمان یافته هدایت می کنند.
چهار کارکرد هنجارها از نظر فندمن:

1- هنجارها رفتار گروه را قابل پیش بینی می سازند.
2- هنجارها موجب تثبیت اعتقادات و ارزشهای گروه می شوند.
3- هنجارها دوام و بقای گروه را تسهیل می کنند.

4- هنجارها جلوی موضوعات و مسائل شرم آور را می گیرند و نیاز به کنترل را کاهش می دهند.
انسجام گروهی: درجه ی تمایل اعضای گروه به ماندن درگروه است.
ویژگی های مثبت گروه منسجم: درگروههای منسجم افراد تعصب و تعلق خاصی به گروه دارند. بهره وری در گروه منسجم بالاتر است. اضطراب و تنیدگی کاری و غیبت و ترک گروه کم است. از منابع به صورت کارا استفاده می شود . افراد گروههای منسجم حس تعلق بیشتری به گروه دارند.
ویژگی های منفی گروه منسجم: ایجاد تغییر درگروههای منسجم سخت تر است, گروههای منسجم خیلی سریع تصمیم می گیرند.
عوامل موثر در تضعیف یا تقویت انسجام گروهی: 1- شدت رابطه 2- موفقیت گروه 3- اندازه گروه 4- ترکیب گروه
5- شرایط داخلی و خارجی 6- محیط فیزیکی

چرخه حیات گروه: گروهها به سه حالت شکل می گیرند, حالت اول: گروه به طور عمدی و آگاهانه برای تحقق هدف و انجام امری خاص به وجود می آید. حالت دوم: افرادی که با هم هستند و درکنار هم احساس رضایت و راحتی می کنند خود به خود گروه را شکل می دهند. حالت سوم: گروه در واقع مجموعه ای از افرادند که در نظر دیگران به نوعی ویژگی های همگون و متجانسی دارند.

مراحل حیات گروه:
1- شکل گیری: افراد وقتی گرد هم می آیند, مجموعه ای را تشکیل می دهند.
2- درگیری: این مرحله, مرحله چالش, درگیری, تضاد بین شخصی, تسخیر و تصرف است.
3- هنجارمندی: این مرحله, مرحله شکل گیری هنجارهای گروهی یا مرحله هماهنگی است.

4- اجرا (عمل): در این مرحله ساختارها و رویه ها استقرار یافته, گروه آمادگی کامل را برای انجام وظایف پیدا می کند و فعالیت خود را به صورت جدی آغاز می کند.
5- افول یا انحلال: تاکمن در سال 1977 با کمک یکی از همکارانش یک بازنگری د رمدل خود انجام داد. این دو مرحله ای دیگری به مرحله قبلی اضافه کردند و آن مرحله افول و از هم پاشیدگی گروه است.

کارکردهای مثبت گروه: شاین دو نوع کارکرد را برای گروه در سازمان بر شمارد کارکردهای رسمی و کاردکردهای غیر رسمی.
کارکردهای رسمی گروه عبارتند از:

1- گروه کارهای پیچیده تر را راحت تر از فرد انجام می دهد.
2- گروه ابزاری برای تحریک اعضا و ایجاد خلاقیت ایجاد ایده های جدید در سازمان است.
3- گروه موجب یکپارچگی و انسجام بخشهای متفاوت سازمان می شود.
4- گروه سازوکار بسیار کارا و مناسبی برای تصمیم گیریهای پیچیده و حل مسائل بغرنج به شمار می رود.
5- گروه سازوکار مفیدی برای ایجاد تصمیمات مفید است.

6- گروه ابزار موثری برای اجتماعی کردن افراد در سازمان است.
کارکردهای غیر رسمی گروه عبارتند از:
1- گروه یک سری از نیازهای افراد را ارضا می کند.
2- گروه حفظ احترام به خود و ارزشمندی را در اعضا تقویت می کند.

3- گروه موجب شکل گیری اعتقادات, تجربیات و مفاهیم می شود.
4- گروه احساس عدم امنیت, اضطراب, نگرانی و بی قدرتی را کاهش می دهد.
5- گروه موجب تحقق اهداف غیررسمی اعضا می شود.

 مقاله اهمیت و نقش فرهنگ در زندگی انسان و جامعه با word دارای 142 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله اهمیت و نقش فرهنگ در زندگی انسان و جامعه با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله اهمیت و نقش فرهنگ در زندگی انسان و جامعه با word

مقدمه 
عوامل فرهنگی مهم ترین عامل تحول جوامع (نظریات) 
از جامعه شناسی تا مردم شناسی 
تعریف مساله اجتماعی 
ارزشها و مساله اجتماعی 
مساله‌شناسی جامعه‌شناختی و مساله‌شناسی دینی 
نقش و جایگاه ارزشهای اجتماعی در مساله‌شناسی دینی 
وجوه مشترک و تمایز نگرش جامعه‌شناختی و دینی به ارزشهای اجتماعی 
نزدیکی مساله‌شناسی جامعه‌شناختی به مساله‌شناسی دینی در جامعه ایران 
منابع 

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله اهمیت و نقش فرهنگ در زندگی انسان و جامعه با word

1 پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی، دکتر پرویز ورجاوند، شرکت سهامی انتشار ص

2 همان منبع، ص

3 همان منبع، صفحه

4 پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی، دکتر پرویز ورجاوند، شرکت سهامی انتشار ص

5 جامعه شناسی آنتونی گید نز، منوچهر صبوری، ص

6 جامعه شناسی آنتونی گید نز، منوچهر صبوری، ص

7 جامعه شناسی آنتونی گید نز، منوچهر صبوری، ص

8 جامعه شناسی آنتونی گید نز، منوچهر صبوری، ص

9 جامعه شناسی آنتونی گید نز، منوچهر صبوری، ص

10 نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر جرج ریترز ترجمه محسن ثلاثی، ص

11 همان منبع

منبع: کتاب طرح تحقیقاتی شهر اسوه  نقل از راسخون

مقدمه

سنجش تأثیر فرهنگ بر زوایای مختلف زندگی فردی و اجتماعی مشکل است. زیرا هنوز ما داده های کافی نداریم. اما بدون شک نفوذ عوامل فرهنگی بر رفتار انسان قطعی است. اولویتهای فرهنگی ضرورتا اگرچه به خودی خود تعیین کننده نیستند. اما یک مؤلفه از نظام پیچیده عوامل علی هستند که می تواند عامل برانگیزاننده ی مهمی در بلند مدت باشند. بدین معنا که ارزش های مادی یا ارزش های معنوی هر کدام تأثیر گذار بر شکل و محتوای جامعه خواهند بود. مثلا در جوامع پیشرفته در طول چند دهه ی گذشته در اثر نگرش قابل ملاحظه ای که نسبت به متغیرهای فرهنگی فرامادی شده است، شاهد خیزش از مادیگرایی به فرامادیگرایی هستیم. در این حالی بود که در فراگرد اولیه صنعتی شدن در غرب از نفوذ هنجارهای سنتی – مذهبی و قیود کاسته شد و عملا کارایی قیود فرهنگی ضعیف تر شده و کمتر از قبل قابل مشاهده بود. بنابراین جهان بینی متداول هر جامعه بازتاب تجربیات همان جامعه است. که ما آنها را در میان ارزش ها و نگرشها و عادات آن مردم می یابیم. بنابراین می توان گفت مشکلات جامعه ناشی از نقض الگوهای آنهاست که عوامل فرهنگی را یا نادیده گرفته اند یا کمتر دخیل کرده اند. مسائل روزمره ی مردم، انگیزه هایی که افراد را به کار وا می دارد، برخوردهای سیاسی درون اجتماع و اهمیت مسایل مذهبی و ; همه اولا قابل تغییر و ثانیا برخاسته از نوع فرهنگ آن جامعه خواهد بود و در حقیقت بازتاب تجربه های سازنده ی نسلهای گذشته به نسلهای آینده است. بنابراین تصفیه ی فرهنگ یا القاء فرهنگهای سالم که در واقع رهیافت مردم در تطابق با محیط را بیان می کند امروزه جز اولویتهای جامعه داری است، که می بایست گسترش یابد. زیرا فرهنگ شکل دهنده به محیط و زمینه ساز تحولات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و حتی تکنولوژیکی است. به همان ترتیب که دگرگونیهای فرهنگی در اروپا انقلاب صنعتی را در غرب آسان نمود، و انقلاب صنعتی نیز تغییراتی با خود آورد. امروز این دگرگونیهای فرهنگی است که مسیر جوامع را هدایت می کنند. لذا انتقال فرهنگ گذشته به آیندگان و نیز نوآوری فرهنگی از مهم ترین اقداماتی است که می تواند از زوال یک جامعه جلوگیری نماید

ادوارت هالت کار استاد دانشگاه کمبریج در اثر معتبر خود “تاریخ چیست” اظهار می دارد: «گذشته تنها در پرتو نور حال قابل تفهیم است. و زمان حال را فقط در پرتو نور گذشته می توان کاملا درک کرد. قادر ساختن بشر به درک جامعه گذشته و افزایش استیلای او بر جامعه کنونی، وظایف دو گانه تاریخ است.» (1) امه سزر متفکر انقلابی الجزایری نیز می گوید: «نزدیکترین راه به جهان آینده تعمق در گذشته است. (2) و احمد طالب ابراهیمی الجزایری نیز می گوید: «دانستن این که انسان به کدام سوی روان است همان قدر پر ارزش است که بدانیم از کدام سوی می آید و فرهنگ رابطه ای است که گذشته ها را به هم پیوند می دهد و جهش به سوی آینده را ممکن می سازد.» (3) این سخنان به نقش و اهمیت فرهنگ در پیوند گذشته به حال، فراهم ساختن موجبات صعود به کمال و آینده ای روشن اشاره دارند. چرا که فرهنگ به قول هرسکووتیس بنایی است که مبین تمامی باورها، رفتارها، دانش ها، ارزش ها و مقاصدیست که شیوه ی زندگی هر ملت را مشخص می کند. از طریق فرهنگ است که اعضای جامعه می آموزند که چگونه بیندیشند و چگونه عمل نمایند. پژوهشگران معتقدند که اعتلای هر جامعه به فرهنگ آن بستگی دارد، به طوری که حتی ما با یاری فرهنگ می توانیم مسیر حرکت حیات آن جامعه را بررسی و پیش بینی نمائیم. فرهنگ حاوی آفرینش ها، اندیشه ها و جهان بینی مردم یک سرزمین است. اجزائی که کنار هم محتوای درون و برون اعضاء را می سازد. شکل نهادها، سازمان ها و تشکیلات اجتماعی همه بازتاب فرهنگ ملی و سرزمینی هستند چرا که فرهنگ سرزمینی ملهم از ویژگی های جغرافیایی، دین، خواستها و آرزوها، احساسات و ; مردم آن سرزمین است. لذا هر قدر ملتی از گذشته ی تاریخی و فرهنگی خویش آگاهی بیشتر و عمیق تری داشته باشند، بدون شک و با قاطعیت و ایمان راسخ برای حفظ موجودیت و هویت و اعتبار خود در برخورد با فرهنگهای ملل مختلف می کوشد، نارسایی ها و مشکلات کمتری دامن گیر آن جامعه می شود، زیرا هویت فرهنگی موجبات توانایی و زنده بودن ملت را فراهم می آورد و به قول ژرژ بالاندیه فرهنگ انگیزه و واسطه بقاست، رمز جان بدر بردن هر ملت از مهلکه هاست. (4)

عوامل فرهنگی مهم ترین عامل تحول جوامع (نظریات)

در تقسیم بندی عوامل دگرگون ساز جوامع عوامل محیطی، سیاسی و فرهنگی از اهمیت ویژه ای برخوردارند. که پراثرترین آنها عوامل فرهنگی است

این عوامل شامل مذهب، شیوه های تفکر و آگاهی های عمومی می باشد. وبر معتقد است که اعتقادات مذهبی بسیاری از اوقات در اعمال فشار برای ایجاد دگرگونی اجتماعی نقشی برانگیزنده ایفا می کنند. (5) نظام عقیدتی بیش از هر چیز از یکسو ضرورت پایبند بودن بر یک سری از ارزش ها و هنجارها و شعایر سنتی تأکید می کند و از سویی دیگر در صورت سستی و کاهش پایندی های افراد و نظام حاکم به ارزش های نظام عقیدتی به عنوان یک عامل تسریع کننده در دگرگون ساختن جامعه وارد عمل می شود. جهان بینی و نگرش مردمان که در برگیرنده ی گرایشات مذهبی، آرمان های زندگی، اندیشه و شیوه های زندگی و ; است در صورت تغییر و تهدید به دگرگونیهای بنیادی ختم می گردد که در این بین پیشرفت علم و تغییرات تفکری و اندیشه ای، خصوصا در چند دهه ی اخیر به طور فزاینده بر گسترش دگرگونیهای اجتماعی، سیاسی و حتی انقلابات کمک کرده است. تحت تأثیر رشد آگاهیها، اندیشه ی برابری، آزادی و آرمان بهبود زندگی فردی و اجتماعی، مردم مختلف دنیا را به توسعه و دگرگونی جوامع خود سوق داده است

در خصوص تبیین دگرگونیهای اجتماعی که غالبا به نوعی تطورگرایی یا پیشرفت و حرکت به سوی جلو مرتبط می شوند، نظریات مختلفی ارائه شده است. برداشتهایی که از جامعه مورد نظر و آرمانی و نیز شرایط نابسامان زندگی روزمره شده، اندیشمندان را به نظریاتی رهنمون ساخته که تقریبا از قرن 19 به این سو ما شاهد افزایش کمیت و کیفیت آنها هستیم. دارونیسم اجتماعی جزء اولین نظریه های تکاملی است که بر مبنای تکامل زیستنی با بیان اصل بقا و تنازع معتقد است که جوامع انسانی هم به عالی ترین مرحله پیشرفت اجتماعی خود دست یابند. اگرچه این نظریه خصوصا از اواخر دهه 1920 کاملا بی اعتبار گردیده است اما شروعی برای نظریات دیگر، و نیز اصلاح شیوه نگرشی اروپائیان شد

پارسونز نیز یکی از پرنفوذترین نظریات تکاملی را مطرح نموده است که بر اساس آن ارتباط و نقش بشری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پارسونز با تعبیر خاص خود بنام الگوهای عام تکاملی Evolutionary Universals مدعی است که تکامل اجتماعی می تواند به عنوان فرایند تمایز فزاینده نهادهای اجتماعی، بتدریج که جوامع از شکل های ساده به پیچیده تر حرکت می کنند، تحلیل شود. (6)

پارسونز با بیان سطوح مختلف جوامع اعم از جوامع ابتدایی، میانی و جوامع صنعتی، نظام های موجود آنها را از یکدیگر جدا و باز می شناسد. او معتقد است که جوامع ابتدایی اغلب درگیر اختلافات قومی و طبقه ای هستند و نظام تولیدی آنها مبتنی بر تولید کشاورزی یا شبانی است و جوامع میانی نیز که بیشتر نویسندگان آنها را دولت های سنتی Traditional States نام نهاده اند (مانند مصر باستان، رم و چین) با پیدایش خط و سواد و پیچیدگی ارتباطات نسبت به جوامع ابتدایی، روابط سیاسی، اقتصادی و خانوادگی دچار دگرگونی می گردند. رهبری سیاسی به شکل تقسیمات حکومت توسعه می یابد. (7) در این دوره سازمان دیوان سالارانه و مبادلات پولی و نظام قانونی دچار تحول و تکامل می یابد. اما جوامع صنعتی که در طرح پارسونز در بالاترین نقطه قرار می گیرد وی معتقد است که در چنین جوامعی نظام های اقتصادی و مذهبی کاملا از یکدیگر جدا شده و هر دو از نظام حقوقی و نظام سیاسی متمایز گردیده اند. این جوامع از طریق ارزش قائل شدن به نهادهای اجتماعی و گسترش صنعت بقای برتری خود را تضمین و تأمین کرده اند

کارل مارکس نیز در تبیین نظریات خود از دگرگونیهای اجتماعی به یک نوع با نظریه های تکاملی اشتراک دارد. (8) زیرا هردوی آنها عمده ی دگرگونیهای اجتماعی را ناشی از کنش های متقابل با محیط مادی می دانند، مارکس معتقد است که جوامع بر مبنای یک زیرساخت اقتصادی استوار هستند که تغییر در آن منجر به تغییراتی در روساختها (نهادهای سیاسی، فرهنگی، حقوقی و ;) می شود

به عقیده ی او انسان ها به طور مستمر و فعال به جهان مادی در ارتباط هستند و تلاش برای تسلط بر طبیعت به شیوه های گوناگون سبب بوجود آمدن نظام های پیچیده تر تولیدی و گسترش نیروهای تولیدی می شود. به نظر مارکس دگرگونی اجتماعی فقط به عنوان یک جریان کند پیشرفت اتفاق نمی افتد، بلکه به شکل انقلاب رخ می دهد. تغییرات در نیروهای تولیدی در اثر این انقلابات دگرگون ساز، تنشهایی را در نهادهای دیگر روساختی پدید می آورد که اثر آن به عنوان منازعات میان طبقات اجتماعی به فروپاشی نهادهای موجود و یا گذار به نوع جدیدی از نظم و نظام اجتماعی جدید می انجامند. (9) تا در نهایت به نمونه عالی و تکاملی جامعه یعنی سوسیالیسم ختم می گردد

 مقاله ارزیابی ادلّه و مبانی نظریه حدوث نفس با word دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد مقاله ارزیابی ادلّه و مبانی نظریه حدوث نفس با word  کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه مقاله ارزیابی ادلّه و مبانی نظریه حدوث نفس با word

چکیده  
مقدّمه  
خلاصه اقوال  
خلاصه ادلّه «حدوث نفس و عدم تقدّم آن بر بدن»  
بررسی تفصیلی ادلّه  
دلیل اول  
دلیل دوم  
بررسی دلیل اول و دوم  
دلیل سوم  
بررسی دلیل سوم  
دلیل چهارم  
بررسی دلیل چهارم  
دلیل پنجم  
بررسی دلیل پنجم  
دلیل ششم  
بررسی دلیل ششم  
دلیل هفتم  
دلیل هشتم  
بررسی دلیل‏های هفتم و هشتم  
دلیل نهم  
بررسی دلیل نهم  
دلیل دهم  
بررسی دلیل دهم  
دلیل یازدهم  
بررسی دلیل یازدهم  
نتیجه‏گیری  
••• منابع  
پی نوشت ها:  

بخشی از منابع و مراجع پروژه مقاله ارزیابی ادلّه و مبانی نظریه حدوث نفس با word

ـ ابن‏سینا، الشفاء، الطبیعیات، ج 2 (النفس)، تحقیق سعید زاید، قم، کتابخانه آیه‏اللّه مرعشی نجفی، 1404ق

ـ ابن هروی، محمّدبن شریف نظام‏الدین احمد، انواریه (ترجمه و شرح حکمه‏الاشراق سهروردی)، تهران، امیرکبیر، چ دوم، 1363

ـ رازی، فخر، المباحث المشرقیه فی علم الالهیات و الطبیعیات، قم، بیدار، چ دوم، 1411ق

ـ سبزواری، ملّاهادی، شرح المنظومه، تعلیقه حسن حسن‏زاده آملی، قم، ناب، 1416ق

ـ شیخ اشراق، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چ دوم، 1375

ـ طباطبائی، سید محمّدحسین، تفسیر المیزان، قم، انتشارات اسلامی، 1363

ـ طوسی، نصیرالدین، تلخیص المحصل، بیروت، دارالاضواء، چ دوم، 1405ق

ـ قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، قم، مؤسسه امام صادق (ع)، 1384

ـ ملّاصدرا (صدرالدین محمّدبن ابراهیم شیرازی)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت، داراحیاء التراث، چ سوم، 1981م

ـ ـــــ ، مجموعه رسائل فلسفی، تهران، حکمت، 1375

چکیده

تاکنون، در باب حدوث یا قدمِ نفس، دست‏کم هفت نظریه مختلف را از قول دانشمندان گوناگون نقل کرده‏اند. امّا اکثر فلاسفه به ویژه فلاسفه مسلمان، به رغم اختلاف در نحوه حدوث نفس، درباره اصل «حدوث نفس و عدم تقدّم آن بر بدن» اتفاق‏نظر داشته‏اند. ابن‏سینا و پیروان او نفس را روحانیه الحدوث و روحانیه البقاء می‏دانند؛ در حالی که پیروان حکمت متعالیه نفس را در ابتدای پیدایشْ جسمانی، و در ادامه زندگی روحانی دانسته‏اند

از کلمات ابن‏سینا به ویژه در شفا، دست‏کم دو دلیل برای نظریه «حدوث نفس همراه بدن و عدم تقدّم آن بر بدن» به دست می‏آید. ملّاصدرا نیز سه دلیل از طرفداران «قدم نفس» را نقل و نقد می‏کند و بیش از ده دلیل را به نفع «حدوث نفس و عدم تقدّم آن بر بدن» می‏آورد؛ وی پاره‏ای از آنها را می‏پذیرد و انتقادات دیگران و ایرادات احتمالی را دفع می‏نماید. بی‏تردید، بسیاری از ادلّه نقلی، ظهور در «حدوث نفسْ پیش از بدن» دارند. در این مقاله، با نقد ادلّه فلاسفه بر «حدوث نفسْ همراه یا پس از بدن»، تعارض ادعایی میان عقل و ظاهر نقل را رفع کرده‏ایم

کلیدواژه‏ها: نفس، بدن، حدوث، قدم

مقدّمه

مباحث مرتبط با نفس از دیرباز مورد اهتمام ویژه فلاسفه و سایر اندیشمندان قرار داشته و نفس، همواره موضوعی مهم برای بحث‏های عقلی و تضارب آرا بوده است. البته چون ممکن است بحث از نفسْ از احوال و عوارض ذاتیه «موجود بما هو موجود» به شمار نرود (و زیرمجموعه مباحث «امور عامّه» و «الهیات به معنای اعم» نباشد و از مسائل فلسفه اولی قلمداد نشود)، فلاسفه احکام مربوط به نفس را گاهی به صورت علمی مستقل و با عنوان «علم‏النفس (فلسفی)» بررسی کرده‏اند

اهمیت مباحث نفس بر هیچ‏کس پوشیده نبوده و نیست. امّا پیوند میان مباحث خودشناسی و خداشناسی در قرآن کریم[4] و کلمات شریف معصومان علیهم‏السلام، اهمیت علم‏النفس را نزد فیلسوف مسلمان دوچندان کرده است. به علاوه، آیات الهی و رهنمودهای معصومان علیهم‏السلام در خصوص نفس، افق‏های جدیدی را پیش‏روی اندیشمند مسلمان قرار داده است. با وجود این، سازگار کردن دستاوردهای عقلی با ظواهر شرع ـ که یکی از دغدغه‏های همیشگی فلسفه اسلامی بوده است[5] ـ مسئله‏ای مستقل و چالشی مهم برای فیلسوف مسلمان به شمار می‏رود.[6]

در حالی که اکثر متکلمان به پیروی از بسیاری از ظواهر شرع و ادلّه نقلی به طرفداری از نظریه «پیدایش نفس پیش از بدن» پرداخته‏اند، تقریبا همه فلاسفه مسلمانْ خلقت نفس قبل از بدن را محال دانسته و به نوعی قائل به حدوث نفس، همراه با بدن یا پس از آن، شده‏اند. در این مقاله، قصد داریم از یک‏سو ادلّه فلاسفه بر حدوث نفس و استحاله تقدّم نفس بر بدن را به بررسی بگذاریم و از سوی دیگر، اشکالات متکلمان و مدافعان نظریه «پیدایش نفس پیش از بدن» را مورد نقد قرار دهیم

خلاصه اقوال

ملّاهادی سبزواری در باب پیدایش نفس، هفت قول مختلف را نقل کرده است

1 نفسْ قدیم است، هم از حیث ذات و هم از نظر زمان (این قول منسوب به غلات است)

2 نفس، اگرچه ذاتا حادث است، امّا زمانا قدیم شمرده می‏شود؛ آن‏هم در یک سلسله عرضی (این نظر متعلّق به قائلین به تناسخ است)

3 نفس، ذاتا حادث و زمانا قدیم است؛ امّا قدیم بودن آن در یک سلسله طولی است، آن‏هم به همان صورت نفس (هرچند محقّق سبزواری، صاحب این نظریه را معرفی نکرده است؛ امّا گویا نظام‏الدین هروی چنین نظری دارد[7])

4 نفس ذاتا حادث و زمانا قدیم است، آن‏هم در یک سلسه طولی؛ ولی نه به صورت نفس، بلکه به صورت عقل (به گفته ملّاصدرا، و به اعتقاد ملّاهادی سبزواری، این قول از افلاطون است)

5 نفس حادث است، امّا پیش از حدوث بدن (نظر برخی از حکما و متکلمان چنین است)

6 نفس حادث است، ولی همراه با حدوث بدن (به گفته ملّاهادی سبزواری، بیشتر حکما و متکلمان[8] قائل به این قول هستند)

7 نفس حادث است، به همان حدوث بدن؛ بلکه اساسا حدوث نفس همان حدوث بدن است (ملّاصدرا بر این عقیده است).[9]

طبیعی است که بررسی همه این نظریات و ارزیابی ادلّه آنها، متناسب با حجم نوشتار حاضر نیست. از این‏رو، ما با صرف‏نظر از جزئیات این اقوال و ادلّه آنها، بحث خود را بر روی «بررسی ادلّه حدوث نفس و عدم تقدّم آن بر بدن» متمرکز می‏کنیم

خلاصه ادلّه «حدوث نفس و عدم تقدّم آن بر بدن»

دلیل اول. نفوس قطعا متعدد هستند، نه واحد؛ امّا اگر نفس قبل از بدن موجود باشد، نمی‏تواند متکثر باشد

دلیل دوم. نفوس، که قطعا متعدد هستند، نوع واحدی دارند؛ تشخص نفوس متکثرِ واحد بالنوع، به اعراض مفارق است؛ اعراض مفارق حتما عللی حادث و زمانی دارند؛ پس تشخص نفس نیز حادث خواهد بود؛ در نتیجه، خودِ نفس نیز حادث خواهد بود

دلیل سوم. اگر نفس موجودی مجرّد و قدیم باشد، باید جوهری کامل داشته و فاقد حرکت باشد؛ در حالی که نفسْ ناقص است، زیرا بالوجدان دارای حرکت و استحاله است

دلیل چهارم. اگر نفس موجودی مجرّد و قدیم باشد، باید جوهری کامل داشته و از آلات و قوا بی‏نیاز باشد؛ در حالی که نفسْ ناقص است، زیرا محتاج آلات و قوای نباتی و حیوانی است

دلیل پنجم. اگر نفس موجودی قدیم و مجرّد از عوارض مفارق باشد، نوعِ آن منحصر در فرد خواهد بود (و در نتیجه، هر انسانی نوع ویژه و خاصی خواهد بود، و طبعا انسان‏ها انواع متعدد و مختلف می‏شوند)؛ در حالی که نفوس انسانی، در عین وحدتِ نوع، متکثر هستند

دلیل ششم. چون نفسْ موجودی است که بدون بدنْ فاقد فعل و انفعال است، اگر قبل از بدن موجود باشد، تعطیل نفس و قوای آن از تصرّف و تدبیر بدن و هر فعل و انفعالی پیش می‏آید؛ در حالی که تعطیل محال است (زیرا مبادی عالیه حکیم هستند و موجود معطل و عبث را ایجاد نمی‏کنند.)

دلیل هفتم. اگر نفس قبل از بدن موجود باشد، مجرّد خواهد بود و میان آن و سایر مجرّدات تامّه، مانع و شاغلی نخواهد بود؛ در نتیجه، کامل خواهد بود و استکمال آن متصور نخواهد بود. لذا، تصرّف و تعلّق نفس به بدن، تضییع آن به شمار می‏رود

دلیل هشتم. اگر نفس قبل از بدن موجود باشد، مجرّد خواهد بود و چون اتفاق و تجدد حالات در عالم مجرّدات تام نیست تا مخصص نفس بشوند، تعلّق هر نفسی به هر بدنی مستلزم ترجیح بلامرجح است

دلیل نهم. اگر نفوس و انوار مدبّره قبل از بدن خلق شده باشند و بعضی از آنها هرگز به هیچ بدنی تعلّق نگیرند، تعطیل لازم می‏آید. همچنین، اگر زمانی باشد که همه نفوس صاحب بدن شده باشند، چون بدن‏ها بی‏نهایت هستند، حتما برخی از بدن‏ها بدون نفس و عبث خواهند بود

دلیل دهم. چون بدن‏ها بی‏نهایت هستند، و هر بدنی نفس خاصی را می‏طلبد، اگر نفوس پیش از بدن‏ها موجود باشند، آنها هم بی‏نهایت خواهند بود؛ امّا بی‏نهایت نفس، مستدعی بی‏نهایت جهت در عقول است که امری محال شمرده می‏شود، زیرا مستلزم بی‏نهایت جهت و خصوصیت در واجب تعالی است

دلیل یازدهم. اگر نفس قبل از بدن موجود باشد، مجرّد از بدن خواهد بود و پس از تعلّق به بدن، هم مجرّد از مادّه خواهد بود و هم مخالط با آن

بررسی تفصیلی ادلّه

در این بخش از مقاله، با تفصیل بیشتری، به بیان ادلّه حدوث نفس می‏پردازیم و تاحدودی، مقدّمات استدلال‏ها را تفکیک می‏کنیم تا از این رهگذر، مقدّماتی که ممکن است اشکال مبنایی داشته باشند مشخص شوند. ضمنا تلاش خواهیم کرد حتی‏الامکان برخی از پیش‏فرض‏ها و مبانی پوشیده استدلال‏ها را نیز روشن کنیم

دلیل اول

این دلیل، که از ابن‏سینا است، مورد قبول ملّاصدرا و بسیاری از فلاسفه دیگر[10] نیز واقع شده است

إنّ الانفس الانسانیه لم تکن قائمه مفارقه للابدان ثم حصلت فی الابدان، لان الانفس الانسانیه متفقه فی النوع و المعنی، فإذا فرض أن لها وجودا لیس حادثا مع حدوث الابدان، بل هو وجود مفرد، لم یجز أن تکون النفس فی ذلک الوجود متکثره

و ذلک لان کثره الأشیاء إمّا أن تکون من جهه الماهیه و الصوره، و إمّا أن یکون من جهه النسبه إلی العنصر و المادّه المتکثره بما تتکثر به من الامکنه الّتی تشتمل علی کلّ مادّه فی جهه و الازمنه الّتی تختص بکلّ واحد منها فی حدوثه و العلل القاسمه إیّاها، و لیست متغایره بالماهیه و الصوره، لان صورتها واحده. فإذن إنّما تتغایر من جهه قابل الماهیه أو المنسوب إلیه الماهیه بالاختصاص، و هذا هو البدن. و أمّا إذا أمکن أن تکون النفس موجوده و لا بدن، فلیس یمکن أن تغایر نفس نفسا بالعدد و هذا مطلق فی کلّ شی‏ء، فإن الأشیاء الّتی ذواتها معان فقط و قد تکثرت نوعیاتها بأشخاصها فإنّما تکثرها بالحوامل و القوابل و المنفعلات عنها أو بنسبه ما إلیها و إلی أزمنتها فقط و إذا کانت مجرده أصلا لم تتفرق بما قلنا. فمحال أن یکون بینها مغایره و تکثر، فقد بطل أن تکون الانفس قبل دخولها الابدان متکثره الذات بالعدد

و أقول: و لا یجوز أن تکون واحده الذات بالعدد، لانّه إذا حصل بدنان حصل فی البدنین نفسان. فإمّا أن تکونا قسمی تلک النفس الواحده، فیکون الشی‏ء الواحد الّذی لیس له عظم و حجم منقسما بالقوّه، و هذا ظاهر البطلان بالاصول المتقرره فی الطبیعیات و غیرها. و إمّا أن تکون النفس الواحده بالعدد فی بدنین، و هذا لایحتاج أیضا إلی کثیر تکلّف فی إبطاله.[11]

این استدلال را می‏توان این‏گونه تقریر کرد

مقدّمه اول. اگر نفس قبل از بدن موجود باشد،[12] یکی از پنج حالت زیر پیش می‏آید

الف) پیش از تعلّق به بدن فقط یک نفس داریم، و پس از تعلّق به بدن نیز فقط یک نفس خواهیم داشت و نفس متکثر نخواهد شد؛

ب) پیش از تعلّق به بدن فقط یک نفس داریم، امّا پس از تعلّق به بدن متکثّر می‏شود؛

ج) نفوس متعدد و متکثر هستند و عامل تکثر آنها، و تمایزشان از یکدیگر، ذات و ماهیت نفوس است (یعنی تمایز نفوس به ذات و ذاتیات آنهاست)؛

د) نفوس متکثر هستند و عامل تکثر آنها عوارض لازم آنهاست؛

ه.) نفوس متکثر هستند و عامل تکثر آنها عوارض مفارق و اعراض غریبه آنهاست